Zoogdieren

Zonder dat er specifiek onderzoek is gedaan, zijn tijdens het broedvogels tellen ook waarnemingen van zoogdieren verzameld. Daarnaast zijn er verschillende waarnemers die hun waarnemingen van zoogdieren op waarneming.nl hebben ingevoerd. De volgende 24 soorten zoogdieren zijn de afgelopen jaren (tot en met 2023) waargenomen in de Landschapszone (bron: o.a. waarneming.nl):

Soort	Status NL	Rode Lijst 2020
Europese Haas	Algemeen	Gevoelig
Konijn	Algemeen	Gevoelig
West-Europese Bever	Zeldzaam
Aardmuis	Vrij zeldzaam
Veldmuis	Algemeen
Rosse woelmuis	Algemeen
Muskusrat	(Exoot)
Gewone bosmuis	Algemeen
West-Europese Egel	Algemeen
Europese Mol	Algemeen
Bosspitsmuis onbekend	Algemeen
Laatvlieger	Vrij zeldzaam	Kwetsbaar
Watervleermuis	Vrij zeldzaam
Rosse vleermuis	Vrij zeldzaam
Bosvleermuis	Zeer zeldzaam	Gevoelig
Gewone dwergvleermuis	Algemeen
Ruige dwergvleermuis	Algemeen
Gewone grootoorvleermuis	Vrij zeldzaam
Bunzing	Vrij zeldzaam	Kwetsbaar
Steenmarter	Vrij zeldzaam
Huiskat	(verwilderd)
Vos	Algemeen
Europese Otter	Zeldzaam
Das	Vrij zeldzaam
Ree	Algemeen

In bovenstaande tabel zijn de zeldzaamheid en status op de Rode Lijst 2020 ontleend aan het Basisrapport Rode Lijst Zoogdieren 2020; volgens Nederlandse en IUCN-criteria (Norren, Dekker & Limpens, 2020).

Hieronder volgt een toelichting op enkele soorten zoogdieren.

Europese Haas
Het Haas is het meest waargenomen zoogdier in en buiten de Landschapszone. De Landschapszone is ruig begroeid, waardoor Hazen minder makkelijk te zien zijn dan in de omliggende cultuurgronden. Ook buiten de Landschapszone zijn veel Hazen gezien. Het aantal waarnemingen van Hazen is over de jaren 2018-2020 in kaartjes afgebeeld (één waarneming kan meerdere Hazen tegelijk betreffen):

De verspreiding van het Haas kan ook in een ‘heatmap’ worden afgebeeld. Dit kaartbeeld maakt inzichtelijk dat (de omgeving van) bepaalde delen van de Landschapszone een grotere aantrekkingskracht op de Hazen uitoefenen dan andere delen. Ze prefereren de grazige delen en mijden de natte delen. zoals het Nat schraalgrasland.

Konijn
Het Konijn komt alleen voor in het (recreatie)bosje langs de Assendorperstraat. Hier is uit 2018 en 2020 een vijftal waarnemingen bekend. Door een derde is een Konijn gezien langs de Westdijk, iets ten zuiden van de Revelingseweg (2018).

Europese Bever
De Oostelijke oever van de Grote Wetering maakt onderdeel uit van de Landschapszone. Sinds de semi-natuurlijke inrichting van deze Landschapszone in 2017 is ook de Bever in opmars. In de kaart worden slechts de waarnemingen van 2018-2020 getoond.

De oeverzone van de Groote Wetering en de vele paaisloten en poelen vormen een uitstekend milieu voor zaden van wilgen en Zwarte els om te kiemen. De Bever(s) eten hier en daar van dit jonge hout en laten daarbij vraatsporen achter. De eerste waarnemingen van Bevers zijn gedaan ten zuiden van de Kerkdijk, relatief dichtbij De Nijensteen en de Veesserwaarden. Hier is het voorkomen van Bevers al langer bekend.

Vleermuizen
Vleermuizen leiden een nogal onopvallend en verborgen, soms zelfs mysterieus leven. Zo ook in de Landschapszone. Ten zuiden van de Kerkdijk is de Landschapszone speciaal ingericht als foerageergebied voor vleermuizen. Hier zijn aan de dijkvoet bomen geplant, waarlangs de vleermuizen (kunnen) jagen. Ook de Tolbrug wordt door vleermuizen als structuur gebruikt om langs te jagen.

Er zijn bij de inrichting van de Landschapszone op twee locaties ook speciale vleermuiskasten opgehangen ter compensatie van gesloopte gebouwen en gekapt bos. Dit is gebeurd net buiten de Landschapszone. De ene locatie is het parkbos van De Nijensteen, de andere locatie is het (recreatie)bosje aan de Assendorperstraat. Het is onbekend of vleermuizen van deze voorzieningen gebruik maken.

Vleermuizen worden wel op allerlei plekken in de Landschapszone gezien, maar determineren gaat alleen zorgvuldig met behulp van een batdetector. Een batdetector is een apparaat dat ultrasoon geluid van vleermuizen omzet in voor de mens hoorbare geluiden. De verschillende soorten vleermuizen maken allemaal min of meer een ander geluid en laten vaak ook een typerende vlucht zien, bijv. laag boven het water of juist hoog in de lucht.

Er zijn wel gegevens bekend over het terreingebruik door vleermuizen in de Landschapszone. Deze zijn verzameld door een vleermuisspecialist. De gegevens staan alleen niet op deze website. Het blijkt dat vleermuizen op allerlei plekken in de Landschapszone foerageren, niet alleen langs de ‘vleermuisroute’, ten zuiden van de Tolbrug. Ook zeldzame soorten zoals de Bosvleermuis zijn aangetroffen. Dergelijke vleermuizen kunnen kilometers verderop een kolonie hebben en dan toch de Landschapszone als foerageergebied gebruiken.

Muskusrat
Er zijn ten tijde van het broedvogelonderzoek in 2018-2020 maar twee waarnemingen bekend van een Muskusrat. Het waterschap Vallei en Veluwe bestrijdt de Muskusrat zeer actief. Het aantal vangsten loopt in Nederland al jaren terug, wat betekent dat de bestrijding succesvol is. Tientallen jaren geleden kon je in een gebied als de Landschapszone bij elk bezoek wel één of meer Muskusratten zien. Dat is dus verleden tijd.

Bunzing
Ten tijde van het veldwerk voor het broedvogelonderzoek is tweemaal een jonge Bunzing gezien. Een nat en ruig terrein zoals de Landschapszone is een ideaal leefgebied voor de Bunzing. Eén Bunzing is gezien op de grens van de Landschapszone bij de Veesserwaarden (in 2019). De andere Bunzing is gezien op de fietsbrug bij de Assendorperstraat (2020).

Steenmarter
Eén faunatoren, die volgens het inrichtingsplan bedoeld is voor Steenuil en vleermuizen, wordt bewoond door een Steenmarter. Voor de opening van de ‘nestkast’ ligt al jaren een grote latrine. De Steenmarter zelf is tijdens het veldwerk nog niet gezien. De andere faunatoren lijkt gedurende de periode 2018-2020 niet bewoond, zelfs niet door vogels.

Das
In de Landschapszone bevinden zich twee kunstmatig aangelegde Dassenburchten. Er is géén onderzoek gedaan naar de vraag of deze Dassenburchten gebruikt worden. Net buiten de Landschapszone ligt ook nog ergens één grote (kunst)burcht. Er zijn geen zichtwaarnemingen van de Das bekend ten tijde van het veldwerk voor het broedvogelonderzoek (2018-2020). De burcht buiten de Landschapszone wordt wel belopen door één of meer Dassen. In de Landschapszone is inmiddels ook een zichtwaarneming van de Das bekend.

Vos
Het broedvogelonderzoek vindt meestal in de ochtendschemer of juist ’s avonds plaats en dat is een perfecte tijd om ook de Vos actief te zien. Voor honderden uren veldwerk is het aantal waarnemingen van de Vos eigenlijk zeer beperkt.

Huiskat
Regelmatig worden (verwilderde) Huiskatten gezien. Meestal is dat ’s ochtends vroeg, bij daglicht. Buiten de telling om is in de Landschapszone ook een waarneming gedaan van een Huiskat met drie jongen. De katten struinen de Landschapszone af op zoek naar muizen en vogels.