Rode Lijst Broedvogels 2016
Tal van factoren zijn van invloed op de ontwikkeling van vogelpopulaties. Denk aan veranderingen in de structuur van vegetaties (beheer, successie e.d.), de waterstanden, het beheer en gebruik van het terrein, de beschikbaarheid van voedsel, de effecten van weer en klimaat e.d. zoals warme zomers of een strenge winter. Als ‘optelsom’ van deze factoren is van sommige broedvogelsoorten de stand stabiel. Andere vogelsoorten gaan over een periode van enkele decennia gezien in aantal vooruit, weer andere juist (sterk) achteruit.

Foto: Herwin Looman, CC-BY-NC-ND.
In Nederland stelt het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) voor verschillende soortgroepen (o.a. vogels) periodiek een Rode Lijst van Nederlandse broedvogels op. Een Rode Lijst is een lijst van de kwetsbare en bedreigde plant- en diersoorten. Het opstellen van Rode lijsten is een middel om de aandacht te vestigen op soorten die bedreigd worden of kwetsbaar zijn. De rijksoverheid ziet dit als een uitvloeisel van de Conventie van Bern (artikel 1 en 3), het verdrag over het behoud van wilde dieren en planten in hun natuurlijk leefmilieu in Europa. Specifiek voor vogels is het hebben van een Rode Lijst ook een verplichting die voortvloeit uit de Europese Vogelrichtlijn.
De laatste actualisatie van de Rode Lijst van Nederlandse Broedvogels verscheen in 2016.
Dit zijn de statussen van broedvogels op de Rode Lijst:
– Ernstig bedreigd = soorten die zeer sterk zijn afgenomen en zeer zeldzaam zijn.
–Bedreigd = soorten die sterk zijn afgenomen en zeldzaam tot zeer zeldzaam zijn, alsmede soorten die zeer sterk zijn afgenomen en zeldzaam zijn.
–Kwetsbaar = soorten die zijn afgenomen en vrij tot zeer zeldzaam zijn, alsmede soorten die sterk tot zeer sterk zijn afgenomen en vrij zeldzaam zijn.
– Gevoelig = soorten die stabiel of toegenomen zijn en zeer zeldzaam zijn, alsmede soorten die sterk tot zeer sterk zijn afgenomen en algemeen zijn.
Daarnaast is het grootste deel van de Nederlandse broedvogels ‘niet bedreigd’, deze staan dus niet op de Rode Lijst.
Rode Lijst-soorten in de landschapszone
In onderstaande tabel staan de broedvogelsoorten genoemd die in de periode 2018-2020 in de landschapszone of in de omgeving van de landschapszone als broedvogel zijn vastgesteld. Daarbij is aangegeven voor welk leefgebied deze vogels kenmerkend zijn en daardoor voor de vogelsoort van belang zijn.
Vogelsoort | Water / moeras | Bos | Boerenland | Status |
---|---|---|---|---|
Zomertaling | •• | •• | Bedreigd | |
Slobeend | •• | •• | Kwetsbaar | |
Torenvalk | ••• | Kwetsbaar | ||
Boomvalk | • | •• | •• | Kwetsbaar |
Porseleinhoen | ••• | Kwetsbaar | ||
Watersnip | •• | Bedreigd | ||
Wulp | ••• | Kwetsbaar | ||
Tureluur | •• | Gevoelig | ||
Koekoek | •• | • | •• | Kwetsbaar |
Ransuil | • | Kwetsbaar | ||
Veldleeuwerik | ••• | Gevoelig | ||
Boerenzwaluw | ••• | Gevoelig | ||
Graspieper | ••• | Gevoelig | ||
Gele kwikstaart | ••• | Gevoelig | ||
Paapje | • | Bedreigd | ||
Spotvogel | ••• | Gevoelig | ||
Huismus | • | Gevoelig | ||
Kneu | •• | Gevoelig |
Belang van het type landschap voor de soort: • = gering, •• = duidelijk, ••• = groot.

Foto: Matthijs Bootsma, CC-BY-NC-ND.
Vijftien soorten broedvogels van de Rode Lijst die in de Landschapszone voorkomen zijn kenmerkend voor ‘boerenland’, 6 soorten (ook) voor ‘water/moeras’ en 3 (ook) voor ‘bos’.
Sommige vogelsoorten uit de tabel vinden ook in andere landschappen hun leefgebied zoals kust & duin, heide & hoogveen of stedelijk gebied. Dit relatieve belang is niet in de tabel opgenomen. Daarin staan alleen de typen leefgebied die we ook in de landschapszone aantreffen.
Status | Aantal soorten 2018 | Aantal soorten 2019 | Aantal soorten 2020 | Trend aantal soorten |
---|---|---|---|---|
Gevoelig | 7 | 6 | 6 | 0 |
Kwetsbaar | 6 | 4 | 3 | – |
Bedreigd | 1 | – | 2 | 0 |
Totaal soorten | 14 | 10 | 11 | – |
Trend – – = sterke afname, – = afname, 0 = stabiel, + = toename, ++ = sterke toename
Status | Aantal territoria 2018 | Aantal territoria 2019 | Aantal territoria 2020 | Trend aantal territoria |
---|---|---|---|---|
Gevoelig | 69 | 63 | 57 | – |
Kwetsbaar | 8 | 7 | 6 | – |
Bedreigd | 1 | – | 2 | 0 |
Totaal soorten | 78 | 70 | 65 | – |
Trend – – = sterke afname, – = afname, 0 = stabiel, + = toename, ++ = sterke toename


